Prve auto moto trke u Srbiji su održane u Beogradu | Sportski auto i karting savez Srbije

Prve auto moto trke u Srbiji su održane u Beogradu


Prve auto moto trke u Srbiji su održane u Beogradu , u nedelju 24.juna 1923. godine, na Banjici, na mestu današnjeg terena fudbalskog kluva „Rad“ ( Naravno nismo zaboravili na prvu trku na točkovima u Srbiji, na prvu moto trku održanu 28. juna 1909. godine od Niša do Beograda, uz učešće 4. vozača, kada je pobedio g. Radivoje Pavlović, knjigovodja iz Žabara ). Što se pak tiče prve trke u Beogradu, na Banjici 1923. godine, trku su organizovali članovi Srpskog auto kluba i mnogi volonteri, ljubitelji auto moto sporta. Trkama je prisustvovao Kralj Aleksandar Karadjordjević, sa tastom, rumunskim kraljem Ferdinandom.

Bio je to početak, a duh brzine, motociklizma i automobilizma, počeo je kao požar da zahvata celu Srbiju. Trke u početku uglavnom motociklističke su organizovane na mnogim mestima, na Avalskom drumu, na Košutnjaku, Zvezdari, po većim mestima Srbije i Vojvodine, Novom Sadu, Somboru, Subotici, Zrenjaninu, a u Beogradu je 23. maja 1938. godine održana VELIKA DORĆOLSKA TRKA, uz prisustvo čak oko 60.000 gledalaca. Vozili su motociklisti i automobilisti, start i cilj je bio kod škole na sredini Dušanove ulice, vozilo se do Kalemegdana pa levo uzbrdo, pa opet levo ulicama Dorćola, do krivina kod Bajlonijeve pijace i nazad. Zvezda dana je bio čuveni BOŠKO MILENKOVIĆ sa fantastičnim „bugatijem“. Uspeh te trke naveo je čelnike Auto moto  kluba Kraljevine Jugoslavije, one iz Beograda, da u saradnji sa „Politikom“ organizuju PRVE BEOGRADSKE  MEDJUNARODNE AUTOMOBILSKE MOTOCIKLISTIČKE TRKE. Bio je to neverovatni i nezaboravljeni BEOGRADSKI GRAND PRIX, održan u nedelju 3.septembra 1939. kada je DRUGI SVETSKI RAT, dva dane pre počeo da se širi. Brojke koje se vezuju za tu grandioznu trku su neverovatne. Te 1939. godine Beograd je imao oko 300.ooo stanovnika,  trku je pratilo čak oko 100.ooo gledalaca, a oko 80.000 gledala je platilo ulaznicu !!! Trke su održane na stazi od kaldrme, dugačkoj  2794 metra, bilo je ukupno 9 trka motora i automobila, a šlag te sjajne manifestacije su bile trke bolida od po 480 i 500 KS, uz učešće tada najvećih svetskih asova, NUVOLARIJA, BRAUHIČA, MILERA i LANGA, trke bolida „auto union“ i „mercedes“. Pobednik, Italijan TACIO NU VOLARI je u svom „auto unionu“ od 3000 kubika i 12 cilindara, sa kompresorom, jedan krug oko Kališa obišao za samo 74 SEKUNDE, dok je prosečna brzina bila skoro 131 km. na sat a maksimalna kod KULE NEBOJŠE oko 220 na sat.

Posle rata je moto i auto sport nastavio sa ekspanzijom. Vozilo se bukvalno svuda, motociklisti su dominirali, posebno beogradski inteletktualac Deda Voja Ivanišević, kao i njegov prijatelj čuveni profesor MIHAJLO BORISAVLJEVIĆ iz Gornjeg Milanovca, koji je studirao mašinstvo u Nemačkoj i bio lični prijatelj FERDI PORŠEA. Trke motociklista su održavane u strogom centru Beograda, sa startom i ciljem  na sred Knez Mihajlove Ulice, vozilo se opet oko stare KALEMEGDANSKE TVRDJAVE, a medju automobilistima se isticao MILIVOJE BOŽIĆ, koji je beležio fantastične rezultate na medjunarodnim brdskim i kružnim trkama, vozio je prvi desni motocikl u pratnji JOSIPA BROZA TITA, koji mu je kasnije i obezbedio jednog pravog „poršea 1500 rs“, kojim je MILIVOJE BOŽIĆ oduševljavao publiku po Evropi, u Monci i Celtvegu, i koji je postao PRVI SRBIN NOSILAC MEDJUNARODNE LICENCE.

Početkom šezdesetih godina kada se cela zemlja zaljubila u malog „fiću“, rodjenog 18.novembra 1955. godine, poznati novinar i hokejaški sudija, voditelj čuvene emisije RADIO BEOGRADA, „Vreme sporta i razonode“, PREDRAG KNEŽEVIĆ – KNEŽA, počeo je  sa svojim istomišljenicima da organizuje trke na BEOGRADSKOM SAJMIŠTU, a zatim i na levoj obali Save, na UŠĆU dve reke. Od tih prvih šezdesetih godina zapravo počinje istorija UŠĆA, gde su se nadmetali i motociklisti i automobilisti. Medju motociklistima je blistao i čuveni JOVICA PALIKOVIĆ, kojeg velika većina naših poznavaoca auto moto sporta smatra NAJKOMPLETNIJIM VOZAČEM SVIH VREMENA. JOVICA PALIKOVIĆ je 1965. vozio motocikl „dukati“ u klasi 250 kubika i BIO ŠAMPION JUGOSLAVIJE, a kasnije počeo da beleži zlatne pobede na trkama, relijima, na Monte Karlu, na maratonskim relijima OKO EVROPE.

Tri godine za redom na Ušću je održana VELIKA NAGRADA BEOGRADA,  1967. 1968. i 1969. godine koja je bodovana za KUP EVROPE, a učestvovali su najpoznatiji vozači, Austrijanac KVESTER i PETER, Nemci KREMER i PEŠ, Britanci RATKLIF i HENDLI, Italijani MERCARIO, DJUNTI, PASOTI, PJANTA, PENIKONI, GALI, SPARTAKO itd.

UŠĆE je postalo istinski hram JUGOSLOVENSKOG AUTOMOBILIZMA. Nema šampiona koji se nije predstavio na UŠĆU. Kompletna zagrebačko hrvatska škola predvodjena ŠVERKOM, ŠTROKOM, REGVARTOM, HOLJEVCEM, GLUHAKOM, LANGOM, KATUNARIĆEM, IVANČIĆEM, FILIPOVIĆEM i drugim, zatim bosansko hercegovački asovi ALIHODŽIĆ, KUVALJA, NOSE, KADIĆ, MIRIĆ, HADŽIĆ, BEĆAR, crnogorska elita, BRAĆA AĆIMIĆ, BANIĆEVIĆ, KOSAĆ, KUNČER, DJUROVIĆ, LUČIĆ, BAKRAČ, ASANOVIĆ i drugi, slovenački automobilisti URBANČIĆ, MILAVEC, ŠUSTER. Što se tiče SRBIJE, spisak vozača koji su vozili na Ušču je zaista veliki, a pored mnogih valja pomenuti  BOLETA BOŠKOVIĆA, BRANIMIRA PERIĆA DŽOA, ACU TODOROVIĆA, BRANKA NADJA, BOBANA ATANACKOVIĆA, MARJANA KULUNDŽIĆA, MIKIJA ŽIVANOVIĆA, JOŽEFA ŠIKLOŠIJA,  SAVU JANKOVIĆA,PAVLA KOMNENOVIĆA, LJUBIŠU MILENKOVIĆA,  MILOVANA VESNIĆA, RADIŠU ŽURKU, SAVU PETKOVIĆA, BOŠKA MARKOVIĆA, MIODRAGA DJELMAŠA, i veliki broj ostalih mladjih asova koju su  prikazivali svoju veštinu po krivinama našeg UŠĆA.